โซล่าเซลล์ทำงานอย่างไร? มาทำความเข้าใจหลักการทำงานแบบง่ายๆ กัน

โซลาร์เซลล์ทำงานอย่างไร? มาทำความเข้าใจหลักการทำงานแบบง่ายๆ กัน

โซลาร์เซลล์ทำงานอย่างไร มาทำความเข้าใจแบบง่าย ๆ

ในยุคที่พลังงานสะอาดกำลังเป็นที่ต้องการ โซล่าเซลล์เป็นหนึ่งในเทคโนโลยีที่มีบทบาทสำคัญในการเปลี่ยนแสงอาทิตย์ให้เป็นพลังงานไฟฟ้า แต่สำหรับหลายคน โซล่าเซลล์ยังคงเป็นสิ่งที่เข้าใจยาก เลยยังทำให้ไม่เป็นที่แพร่หลายมากหนัก 

เลือกอ่าน

โซลาร์เซลล์ทำงานอย่างไร?

การทำงานของระบบโซล่าเซลล์เพื่อผลิตพลังงานไฟฟ้า

โซลาร์เซลล์หรือที่เรียกอีกอย่างว่าเซลล์แสงอาทิตย์ (Solar Cell) เป็นอุปกรณ์ที่สามารถเปลี่ยนพลังงานจากแสงอาทิตย์ให้เป็นพลังงานไฟฟ้า การทำงานของโซล่าเซลล์ขึ้นอยู่กับหลักการที่เรียกว่า “ผลกระทบโฟโตโวลตาอิก” (Photovoltaic Effect) ซึ่งเกิดขึ้นเมื่อวัสดุบางชนิดสามารถปล่อยอิเล็กตรอนออกมาเมื่อถูกแสงส่องเข้ามา

การทำงานของโซลาร์เซลล์

  • ผลกระทบโฟโตโวลตาอิก เป็นกระบวนการที่อิเล็กตรอนในวัสดุกึ่งตัวนำ (Semiconductor) ถูกกระตุ้นโดยแสงอาทิตย์ ทำให้อิเล็กตรอนนั้นเคลื่อนที่และสร้างกระแสไฟฟ้า ในกรณีของโซล่าเซลล์ วัสดุกึ่งตัวนำที่ใช้กันอย่างแพร่หลายที่สุดคือซิลิกอน (Silicon)

  • การกระตุ้นของแสงอาทิตย์ เมื่อแสงอาทิตย์ตกกระทบที่แผงโซล่าเซลล์ โฟตอน (Photon) ในแสงจะถูกดูดซับโดยวัสดุกึ่งตัวนำ ในกรณีนี้คือซิลิกอน

  • การกระตุ้นอิเล็กตรอน โฟตอนที่มีพลังงานเพียงพอจะกระตุ้นอิเล็กตรอนในซิลิกอน ทำให้อิเล็กตรอนนั้นหลุดออกจากตำแหน่งที่มันอยู่ในวัสดุ ทำให้เกิดช่องว่าง (Hole) ขึ้น

  • การเคลื่อนที่ของอิเล็กตรอนและช่องว่าง อิเล็กตรอนที่ถูกกระตุ้นจะเคลื่อนที่ไปยังขั้วบวกของเซลล์ ในขณะที่ช่องว่างจะเคลื่อนที่ไปยังขั้วลบ กระบวนการนี้ทำให้เกิดกระแสไฟฟ้า

องค์ประกอบของแผงโซล่าเซลล์

องค์ประกอบของแผงโซล่าเซลล์สำหรับพลังงานสะอาด ​​

การพัฒนาของเทคโนโลยีชาร์จรถไฟฟ้าในปัจจุบันไม่ได้เน้นแค่ความเร็วในการชาร์จ แต่ยังมุ่งเน้นไปที่การทำให้การชาร์จไฟฟ้ามีประสิทธิภาพ และสะดวกสบายมากขึ้น

1. การชาร์จแบบไร้สาย (Wireless Charging) หนึ่งในนวัตกรรมที่สำคัญคือ การชาร์จรถไฟฟ้าแบบไร้สาย ซึ่งช่วยให้ผู้ใช้ไม่ต้องเสียบปลั๊กชาร์จไฟเข้ากับรถยนต์ เพียงแค่นำรถไปจอดในบริเวณที่มีระบบชาร์จไร้สาย เทคโนโลยีนี้ใช้หลักการเหนี่ยวนำแม่เหล็กไฟฟ้าในการถ่ายโอนพลังงานจากตัวส่งไปยังตัวรับที่ติดตั้งอยู่ในรถยนต์ไฟฟ้า การชาร์จแบบไร้สายยังสามารถทำงานร่วมกับระบบการจอดรถอัตโนมัติ (Automated Parking) เพื่อให้การชาร์จเป็นไปอย่างราบรื่น และสะดวกสบายที่สุด

2. การชาร์จประสิทธิภาพสูง (High-Efficiency Charging) อีกหนึ่งเทคโนโลยีที่ได้รับความนิยมคือ การเพิ่มประสิทธิภาพในการชาร์จ โดยการลดการสูญเสียพลังงานระหว่างการถ่ายโอนพลังงานจากที่ชาร์จไปยังแบตเตอรี่ เทคโนโลยีการชาร์จประสิทธิภาพสูงนี้ใช้ระบบการควบคุม และการออกแบบวงจรไฟฟ้าที่สามารถลดการสูญเสียพลังงานในกระบวนการชาร์จได้อย่างมาก ซึ่งไม่เพียงแต่ช่วยให้การชาร์จไฟฟ้าเร็วขึ้น แต่ยังช่วยยืดอายุการใช้งานของแบตเตอรี่ด้วย

3. สายชาร์จแบบระบายความร้อนด้วยของเหลว (Liquid-Cooled Charging Cables) ในการชาร์จไฟฟ้าด้วยกำลังสูง สายชาร์จอาจเกิดความร้อนสูง และทำให้ประสิทธิภาพการชาร์จลดลง เทคโนโลยีสายชาร์จที่มีการระบายความร้อนด้วยของเหลว (Liquid-Cooled Charging Cables) ได้ถูกพัฒนาขึ้นมาเพื่อแก้ปัญหานี้ สายชาร์จแบบนี้จะมีระบบการระบายความร้อนที่ทำให้สายชาร์จสามารถรับมือกับกำลังไฟฟ้าสูงได้โดยไม่เกิดความร้อนเกินไป ทำให้การชาร์จไฟฟ้าเป็นไปได้อย่างรวดเร็ว และปลอดภัย

อ่านเพิ่มเติม : การชาร์จรถไฟฟ้า AC กับ DC ต่างกันอย่างไร?

ระบบโซล่าเซลล์จากแสงอาทิตย์สู่พลังงานไฟฟ้า

ระบบโซล่าเซลล์จากแสงอาทิตย์สู่พลังงานไฟฟ้า

ระบบโซล่าเซลล์ไม่ใช่แค่แผงโซล่าเซลล์ที่ติดตั้งบนหลังคาหรือพื้นที่ว่าง แต่ยังมีส่วนประกอบอื่นๆ ที่สำคัญในการเปลี่ยนพลังงานจากแสงอาทิตย์ให้เป็นไฟฟ้าที่ใช้งานได้ในบ้านหรือธุรกิจของเรา


1. อินเวอร์เตอร์ (Inverter) พลังงานไฟฟ้าที่ผลิตได้จากแผงโซล่าเซลล์เป็นพลังงานไฟฟ้ากระแสตรง (DC) ซึ่งไม่สามารถนำมาใช้กับเครื่องใช้ไฟฟ้าในบ้านได้โดยตรง อินเวอร์เตอร์ทำหน้าที่เปลี่ยนพลังงานไฟฟ้ากระแสตรงให้เป็นพลังงานไฟฟ้ากระแสสลับ (AC) ที่สามารถใช้งานได้

2. ระบบติดตามแสงอาทิตย์ (Solar Tracking System) เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการเก็บพลังงานจากแสงอาทิตย์ ระบบติดตามแสงอาทิตย์จะปรับทิศทางของแผงโซล่าเซลล์ให้หันเข้าหาแสงอาทิตย์ตลอดทั้งวัน ทำให้แผงสามารถรับแสงได้มากที่สุด

3. แบตเตอรี่ (Battery) การเก็บพลังงานที่ผลิตได้จากแผงโซล่าเซลล์เป็นสิ่งสำคัญ หากไม่มีการใช้งานในทันที แบตเตอรี่จะทำหน้าที่เก็บพลังงานนี้ไว้สำหรับการใช้งานในช่วงที่ไม่มีแสงอาทิตย์ เช่น ในเวลากลางคืน

4. ระบบควบคุมและตรวจสอบ (Monitoring System) การควบคุมและตรวจสอบระบบโซล่าเซลล์เป็นสิ่งที่สำคัญมาก การตรวจสอบช่วยให้เราสามารถตรวจเช็คการทำงานของแผงโซล่าเซลล์ อินเวอร์เตอร์ และแบตเตอรี่ได้ว่ามีปัญหาหรือไม่

 

ปัจจัยที่มีผลต่อประสิทธิภาพของโซล่าเซลล์

แม้ว่าโซล่าเซลล์จะเป็นเทคโนโลยีที่มีประสิทธิภาพสูง แต่ก็ยังมีปัจจัยหลายประการที่อาจส่งผลต่อการทำงานของโซล่าเซลล์ได้

  1. แสงอาทิตย์ แน่นอนว่าปริมาณแสงอาทิตย์ที่แผงโซล่าเซลล์ได้รับมีผลโดยตรงต่อปริมาณพลังงานที่สามารถผลิตได้ ซึ่งหมายความว่าในวันที่มีแสงอาทิตย์น้อยหรือในช่วงที่มีเมฆมาก โซล่าเซลล์อาจไม่สามารถผลิตพลังงานได้อย่างเต็มที่

  2. มุมของแผงโซล่าเซลล์ การติดตั้งแผงโซล่าเซลล์ในมุมที่เหมาะสมกับตำแหน่งของแสงอาทิตย์จะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการผลิตพลังงาน การติดตั้งในมุมที่ผิดพลาดอาจทำให้แผงรับแสงได้ไม่เต็มที่

  3. อุณหภูมิ แม้ว่าโซล่าเซลล์จะทำงานได้ดีที่สุดเมื่อได้รับแสงอาทิตย์ แต่ความร้อนที่สูงเกินไปก็อาจลดประสิทธิภาพของโซล่าเซลล์ได้ วัสดุกึ่งตัวนำในโซล่าเซลล์จะทำงานได้ดีกว่าในอุณหภูมิที่ต่ำกว่า

  4. ฝุ่นและสิ่งสกปรก ฝุ่นละอองหรือสิ่งสกปรกที่เกาะบนแผงโซล่าเซลล์สามารถลดปริมาณแสงที่แผงได้รับ ทำให้ประสิทธิภาพในการผลิตพลังงานลดลง

จากที่กล่าวมาแล้วเราจะเห็นได้ว่า โซล่าเซลล์ทำงานอย่างไร นั้นไม่ใช่เรื่องที่ซับซ้อน หากเข้าใจถึงหลักการพื้นฐานของผลกระทบโฟโตโวลตาอิก รวมถึงการทำงานของแผงโซล่าเซลล์ และระบบโซล่าเซลล์ทั้งหมด จะพบว่าโซล่าเซลล์เป็นเทคโนโลยีที่น่าสนใจ และมีศักยภาพสูงในการผลิตพลังงานไฟฟ้าจากแสงอาทิตย์ การติดตั้งโซล่าเซลล์ในบ้านหรือธุรกิจไม่เพียงแต่จะช่วยลดค่าใช้จ่ายด้านพลังงาน แต่ยังเป็นการสนับสนุนการใช้พลังงานสะอาดที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมอีกด้วย

 

อ่านเพิ่มเติม : โซลาร์เซลล์คืออะไร? เลือกแผงแบบไหนดี? เจาะลึกสิ่งควรรู้ก่อนติดตั้ง

ผลิตภัณฑ์ของ ณัฐภูมิ อีควิปเม้นท์

แผงโซลาร์เซลล์

แผงโซลาร์เซลล์

เครื่องชาร์จรถยนต์ไฟฟ้า

เครื่องชาร์จรถยนต์ไฟฟ้า

อุปกรณ์ไฟฟ้า

อุปกรณ์ไฟฟ้า